Cahit Tanyol Vefat Etti

Cahit Tanyol Vefat EttiFikir ve Sanat Dünyasının
Başı Sağolsun
 
Şair, Yazar ve
Sosyolog Prof. Dr.
Cahit Tanyol
Vefat Etti
 
Şair, yazar ve sosyolog Prof. Dr. Cahit Tanyol vefat etti
 
Cahit Tanyol Vefat EttiŞair, yazar ve sosyolog Prof. Dr. Cahit Tanyol İstanbul Kadıköy Moda’da bulunan evinde, 106 yaşında vefat etti.
 
80 kuşağı şairlerinden Tuğrul Tanyol’un babası olan Cahit Tanyol, “Türkiye Sosyolojisi” anlayışının öncüsü kabul ediliyordu.
 
Tanyol hakkında kitap ve tez kaleme alan Dr. Erkan Çav, Tanyol'un Osmanlıca şiirleri yayınlanan, Türkiye Cumhuriyeti'nin de kuruluşundan itibaren her aşamasına şahitlik eden biri olduğunu söyledi.
 
Çav, Tanyol'un 2015-2016'ya kadar bilfiil fikir ürettiği belirterek, "80 yıla yakın fikir hayatında Türk sosyolojisine hizmet etmiş, fikirler üretmiş, aynı zamanda eleştirilebilecek ama Türkiye tarihi, düşüncesi ve sosyolojisi için tarihi bir öneme sahiptir. Cahit Tanyol Vefat EttiDünyaya Batı'dan değil, Anadolu'dan, Türkiye'den, 'Biz'den bakan bir insan. Her şeyi eleştirilebilir ama fikri olarak bu toprakların insanıdır." dedi.
 
Tanyol'un kaleme aldığı eserlerin yanı sıra çevirileri de bulunduğuna işaret eden Çav, Tanyol’un yerli sosyolojinin öncülerinden biri olduğunu anlattı:
 
"Bugün ülkemizde yerli sosyolojiden bahsediliyorsa, Anadolu'nun tarihine, kimliğine, kültürüne ve medeniyetine sahip çıkan bir fikir dünyası varsa Cahit Tanyol bunun öncülerinden biridir. Çok farklı fikir akımlarıyla iç içe olmuş ama temelde Türkiye'yi savunan bir noktada yer almıştır. Sosyologlara da 'Siz Türkiye'nin sosyoloğusunuz, Türkiye'yi çalışacaksınız, Türkiye'yi savunacaksınız. Batı teorilerini, düşüncelerini değil öncelikle kendi teori ve düşüncelerinizi geliştirin, onlarla Türkiye'yi anlayacaksınız.' derdi."
 
Tanyol için 14 Ağustos'ta Moda Camisi'nde cuma namazını müteakip cenaze namazı kılınacak.
 
Cahit Tanyol'un cenazesi, namazın ardından Üsküdar Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verilecek.
 
Cahit Tanyol; 1914 yılında Gaziantep’in Nizip ilçesinde doğdu. Nizip Cumhuriyet İlkokulu (1926), Adana Öğretmen Okulu (1931), Ankara Gazi Terbiye Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü (1935) bitirdi. Gazi Terbiye Enstitüsü’nde Hasan Âli Yücel, Ahmet Hamdi Tanpınar, İsmail Hakkı Tonguç, İbrahim Necmi Dilmen, Halil Fikret Kanat, Cevat Memduh Atlar, Halil Bedi, Sabri Esat Siyavuşgil ve Sadi Irmak’tan dersler alan Tanyol, Yozgat Lisesi, Çorum Ortaokulu, İzmir Tilkilik Ortaokulu, İstanbul Eyüp Ortaokulu ve Taksim Lisesi’nde bir süre öğretmenlik yaptı. Hilmi Ziya Ülken’in de teşvikiyle 1940 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne devam etti. 1944 yılında “Schopenhauer’de Aklın Temeli” adlı bitirme teziyle okuldan mezun oldu. Ardından Atatürk ve Haydarpaşa Erkek liselerinde felsefe öğretmenliği yaptı.
 
1944’te “Schopenhauer’da Ahlâkın Temeli” adlı tezi ile yüksek lisansını bitirdi ve 1946 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine sosyoloji asistanı olarak girdi. “Haz ve Elemin Ahlâkta Yeri” adlı çalışmasıyla (1949) doktorasını tamamladı ve “Örf ve Adetler Sosyolojisi Açısından Sanat ve Ahlâk” adlı takdim tezi ile (1953) doçent, 1961 yılında profesör oldu. Öğretim üyeliği ile birlikte 1972-82 yılları arasında Sosyoloji Enstitüsü Müdürlüğü ve bölüm başkanlığı yaparak emekliye ayrıldı. 1991-2003 yılları arasında Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde, Gazetecilik Yüksek Okulu’nda, Yüksek Öğretmen Okulu Eğitim Enstitüsü’nde ve Uludağ Üniversitesi’nde de misafir öğretim üyesi olarak dersler verdi.
 
Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği, Türk Sosyolojisi Derneği, Yahya Kemal’i Sevenler Derneği ve Turing Kulübü üyesi olan Tanyol’un “Gurup” ve “Taşbaşta Akşam” adlı ilk şiirleri 1928 yılında İsmail Habip tarafından Adana’da çıkarılan ve ilerleyen yıllarda Memleket Mecmuası adını alan Maarif Mecmuası‘nda yayımlandı. 1928-1932 yılları arasında kaleme aldığı şiir ve yazıları İçtihat, Yenilik ve Servet-i Fünun-Uyanış dergilerinde yer aldı.
 
Tanyol, İzmir’de okul arkadaşları olan Kemal Bilbaşar, Nurettin Ardıçoğlu ve şair İlhan İleri ile birlikte Aramak adlı dergiyi çıkardı. Dergi 1939-1940 yılları arasında 16 sayı çıktı. Tanyol ardından, İstanbul’da Yenilik, Sokak ve Değirmen dergilerini çıkardı. 1946′da Yahya Kemal Beyatlı’nın da katıldığı Akademi dergisini yönetti. Fransızca ve Türkçe olarak yayımlanan Realite dergisindeki “Seyahate Davet” adlı şiiriyle birincilik kazandı.
 
Toplum sorunlarıyla ilgili yazıları Vatan, Yeni Sabah, Cumhuriyet gazetelerinde yayımlanan Tanyol’un yazı ve makaleleri Havadis, Son Telgraf, Milliyet, Akşam ve Güneş gazeteleri ile Sosyoloji, Yön, Gaziantep Kültür, Özgür İnsan, Cem, Toplumbilim, Aydınlık, Yazko Edebiyat, Yazko Somut, İnsan, Ülkü, İstanbul Kültür, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, Aile, Varlık, Türk Folklor Araştırmaları, Küçük Dergi, Hisar, Dünya ve Türkiye, İstanbul Edebiyat ve Sanat, İstanbul, Siyasi İlimler Mecmuası, Yonca, Türk Dili, Türk Yurdu, Türk Düşüncesi, İntegrasyon, Yeni İnsan, Cem, Yelken, Çalışan Adam, Musiki Mecmuası, Hürriyet Gösteri, Türk Henkel Dergisi, E Dergi, Kızıldeli, Bilim ve Ütopya, Kaşgar, Hakimiyet-i Milliye, Kaçak ve Hece gibi dergilerde okurla buluştu.
 
Eserleri
 
Edebiyat
Kuruluş ve Fetih Destanı (şiir – 1969), Türk Edebiyatında Yahya Kemal kitabı (1985), Düş Yorgunu ( tüm şiirleri – 2000)
 
İnceleme
Örf ve Âdetler Sosyolojisi Bakımından Sanat ve Ahlâk (1954), Sosyal Ahlak-Laik Ahlâka Giriş (1960), Peşke Binamlısı Köyü (1961), Eylen Köyü (1967), Sosyolojik Açıdan Din, Ahlâk, Lâiklik ve Politika Üzerine Diyaloglar (1970), Türk Sosyolojisinin Bazı Sorunları (1973), Hocamız Fındıkoğlu (1976), Atatürk ve Halkçılık (1981), İşçi Hakları (haz. Cahit Tanyol vd. 1984), Laiklik ve İrtica (1989), Çankaya Dramı (1990), Schopenhauer’da Ahlâk Felsefesi (1998), Neden Türban: Şeriat ve İrtica (1999), Türkler ile Kürtler (1999), Hoca Kadri Efendi’nin Parlamentosu (2003)
 

BIR YORUM YAZIN

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir