Kadir Akyol
İmgenin Refleksi
Resim Sergisi
Frankie İstanbul, 25 Temmuz – 4 Eylül 2017 tarihleri arasında portre sanatı deyince akla ilk gelen genç kuşak sanatçılar arasında yer alan Kadir Akyol’un “İmgenin Refleksi” isimli 13. kişisel resim sergisini sanatseverler ile buluşturuyor.
İstanbul Nişantaşı’nda The Sofa Oteli’nin çatı katında bulunan Frankie İstanbul, mekânını sanatla buluştururken genç sanatçıların eğitimine finansal destek sağlamak amacıyla İyilik İçin Sanat Derneği ile yaptığı işbirliği kapsamında düzenlenecek olan dördüncü sergiye ev sahipliği yapıyor.
İstanbul’un en seçkin mekânlarından biri haline gelen Frankie İstanbul ile Türkiye’de sanat ortamının gelişimine katkıda bulunmak, genç sanatçıların eğitimini desteklemek, uluslararası platformlarda Türkiye’nin sanatçılarıyla yer almasını sağlamak amacıyla hiçbir maddi menfaat beklentisi olmayan sanata gönül vermiş kadınların öncülüğünde kurulan İyilik İçin Sanat Derneği arasındaki işbirliği devam ediyor.
Sanat tarihinde portre geleneğinin mirasını, olağanüstü zenginlikte bir kaynak olarak kullanan ressam Kadir Akyol’un, “İmgenin Refleksi” isimli 13. kişisel resim sergisi, 25 Temmuz – 4 Eylül 2017 tarihleri arasında Frankie İstanbul’da sanatseverler tarafından izlenebilecek.
25 Temmuz 2017 Salı günü 17.00 – 19.00 saatleri arasında Frankie İstanbul’da açılışı gerçekleştirilecek olan “İmgenin Refleksi” isimli sergide popüler kültürün ve geleneksel yaşantının, popüler olanın ve modern resmin, lirizmin ve ironinin unsurları dinamik bir uyum içinde yan yana geliyor.
Karayip Korsanları’nın Jack Sparrow’u, Yüzüklerin Efendisi’nin Gandalf’ı, Avatar, Kara Şövalye Filminin Batman Joker’i, Kuzuların Sessizliğinde Hannibal Lecter karakteriyle izlediğimiz Anthony Hopkins, Léon olarak Natalie Portman, Game of Thrones’dan Daenerys Targaryen ‘Emilia Clarke’ ve Scarlett Johansson, Kadir Akyol’un kendine has fırça darbeleri, coşkulu renkleri ve kompozisyon kurgusuyla görsel bir şölen sunuyor.
İşbirliği kapsamında Frankie İstanbul mekânı sanatla buluştururken, genç sanatçıların eğitimine de destek sağlıyor. Kasım 2016 yılında başlayan işbirliği kapsamında düzenlenecek olan dördüncü sergide, Kadir Akyol’un “İmgenin Refleksi” isimli serginde popüler kültür ikonlarının, sanatçının belleğinden süzülen imgeleri, kendine özgü renk oyunları ve fırça darbeleriyle yeniden hayat buluyor.
Sergi süresince satılan eserlerden elde edilen gelirin yüzde 25’i İyilik İçin Sanat Derneği’nin kurduğu İyilik İçin Sanat Atölyesi’ne aktarılıyor.
İyilik İçin Sanat Atölyesi projesi kapsamında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ‘nden Güzel Sanatlar Fakültesi’nden mezun olmuş ancak atölye imkanı bulamayan sanatçılara atölye desteği, sanat eğitimi alan öğrencilere dünyanın en önemli sanat merkezlerini ziyaret etmeleri için burs veriliyor. Proje kapsamında 5 öğrenci dünyanın çeşitli bölgelerindeki sanat merkezlerini tanıma fırsatı elde etti.
10 öğrencinin ise, projenin fikir babalarından ve aynı zamanda Koordinatörü Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü Öğretim Üyesi, Ressam Prof. Dr. Nedret Sekban ve Öğretim Görevlisi, Ressam Aslı Özok nezaretinde eğitimleri sürüyor.
Sanatı geniş kitlelere sevdirmek, iş ve sanat dünyasını birbirine yaklaştırmak, markaların sanatla ilişki kurmalarını sağlamak hedefiyle kurulan İyilik İçin Sanat Derneği, her kesimden pek çok sanatseverin sanat paydasında buluştuğu bir köprü oldu.
Dernek olarak, her hafta düzenli olarak ülkemizi uluslararası platformda temsil eden sanatçıların atölyelerinin yanı sıra yurtdışındaki önemli sergi ve sanat buluşmalarına ziyaretler gerçekleştirildi.
“İyilik İçin Sanat” felsefesiyle yola çıkan Dernek, her yıl Güzel Sanatlar Fakültesi resim, heykel ve mimarlık bölümünde eğitim gören ve gelecek vadeden başarılı gençlerin eğitimine katkıda bulunuyor.
Dernek, 2016 yılında Mimar Sinan Üniversitesi 3’ncü sınıf öğrencisi 5 tane öğrenciyi New York, Paris, Floransa, Barselona ve Londra’ya sanat merkezlerini ziyaret etmeleri için gönderdi.
Ulusal alanda başarılı genç sanatçılara üretimlerini paylaşabileceği yeni bir alan sağlamak ve bu platform tanıtımlarını yaparak sergileme alternatifleri yaratmak amacıyla İyilik İçin Sanat Derneği Nedret Sekban ve Aslı Özok yönetiminde İyilik İçin Sanat Atölyesi’ni faaliyete geçirdi.
Kadir Akyol; 1984 yılında Mardin’de doğdu. 2004 yılında Mersin Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümünü kazandı. 2008’de mezun oldu. 2008’de Ankara Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Ana Sanat Dalı Yüksek lisans eğitimine başladı.
2011’de “Çağdaş Sanatta Melez Yaklaşımlar” isimli tezini bitirip mezun oldu 2011 yılında İspanya’ daUniversidad De Sevilla Faculttad De Bellas Artes’ da 2. master eğitimine başladı.
2013 Rh+Artmagazine ‘Yılın Genç Ressamı’ Ödülünü kazandı. Bunun yanı sıra birçok ödüle ve sergilenmeye hak kazandı.
13 Kişisel sergisi bulunan sanatçı bunun yanında 150’den fazla ulusal ve uluslararası bir çok karma, grup, bienal, trienal, sempozyum, fuar, müzayede, projeli etkinlikte; resim başta olmak üzere, video, enstalasyon ve performanslarıyla katıldı.
2017 “Kusursuzun Evrimi” BMW Özgörkeyler Otomotiv, İzmir
2015 “Yeni Portreler/Yeni Yüzler”, Galeri MİZ, İstanbul
2014 “Bir fenemoni olarak İmge” Galeri Ark, İstanbul
2013 “nameless”, rh+artmagazine, Yılın Genç Ressamı, Planet Of Art, İstanbul
2012 “Money Talks” (video, enstalasyon, resim) Artcore Sapace, İstanbul
2011 “metamorfoz, Gregor Samsa, böcek serisi”, (Resim) Galeri Studio 9 İstanbul
2010 “Gregor Samsa”, Altamira Sanat Galerisi, Mersin
2008 “metamorfoz” (sokak çocukları yararına) Teoman Ünüsan Sanat Galerisi, Mersin
2007 “Kadir Boyut” (oyun), Teoman Ünüsan Sanat Galerisi, Mersin
2007 “Aşk Resmi”, ‘Wc’de sergi’, Mersin Üni. G.S.F. Mersin
2006 “Kadir – Kent”, Mersin Üniversitesi (Açık alanda sergi), Mersin
Kadir Akyol’un Yapıtları Üzerine
Her an “şimdiki zaman”ı yaşamaktan başka çaremiz var mı? Zaman sürekli akıyor ve biz kendimizi hep o “şimdiki zaman” içinde buluyoruz. Fakat şu var: Zaman, “şimdi” olduğu anda bitiyor ve yeni bir “şimdi”ye geçmek zorunda kalıyoruz. Bu böyle devam edip gidiyor. Biz ise “şimdi” dediğimizde, hangi zamandan söz ettiğimizi bile bilmiyoruz: Yaşayıp bitirdiğimiz bir “şimdi” midir bu, yoksa henüz girdiğimiz ve daha tamamladığımız bir “şey” mi?
Bu durumda “şimdiki zaman” denilen, belki “şimdi”lerin birikerek yeni bir zamana yönelmekten başka bir şey değil. O halde “şimdi”den tüm söz edişler, birbirine karışmış, iç içe geçmiş zamanların genişlemesinden ibaret.
Oysa şunu da unutmamak gerekiyor: “Şimdi”lerin iç içe geçmesi, onların aslında eskimiş olduğunu, unutulup gittiğini ve “şimdi” sözcüğünün hatalı bir kullanım haline geldiğini göstermiyor. Ve bu iç içe geçmeler, yine de bizim bir “şimdi”nin içinde olduğumuz gerçeğini değiştirmiyor.
Bir eşzamanlılık yaşıyoruz. Hiçbir zaman tam “o an”ın içinde olamıyoruz. Bu demektir ki: Tümüyle bağımsız ve el değmemiş bir durumu asla deneyimleyemiyoruz. Böyle olunca “şimdiki zaman”, diğer “şimdi”lerin varlığıyla besleniyor, hızlı bir bellek sorgulama sürecine dönüşüyor. Adım attığımız ve deneyimi tamamlanmamış “şimdiki zaman”, bize öncelikle şu soruyu sorduruyor: “Az önce ne olmuştu?” İşte bu soruyu sormadan, bağımsız ve el değmemiş bir duruma girmek olanaksız.
Öyleyse her yeni “an”ımız ve ona ait olası deneyimimiz, “bilinçli deneyim”e evriliyor. David Eagleman, o ünlü “Beyin / Senin Hikâyen” adlı kitabında, “amigdala” adlı bir beyin fonksiyonundan söz ediyor. Acil durumlarda öne çıkan bir yapı bu: Önemli anlarda, tehlikelerle yüz yüze gelindiğinde vb… Eagleman şöyle yazıyor: “Tehlikeli durumlarda ‘amigdala’ adı verilen beyin yapısı ön plana çıkarak, beynin geri kalanın kaynaklarını idare etmeye başlar ve bütün dikkatleri içinde bulunulan duruma yöneltir. Eğer devrede amidala varsa, anılar normal koşullarda olduğundan çok daha zengin ve ayrıntılı biçimde saklanır; artık ikincil bir bellek sistemi etkinleşmiştir. Bellek, zaten bunun için vardır: Önemli olayların kaydını tutarak, benzeri bir duruma düştüğünüzde hayatta kalmanız için beyne fazladan bilgi sağlar.”
Bu noktada Kadir Akyol’un yapıtlarına baktığımızda, yukarıda yazılanlara benzer bir durumla karşılaşıyoruz: “Şimdiki zaman”ın yeni koşullarına maruz kalan, o koşulların alışılmadık, “şok” edici etkilerini deneyimlemeye başlayan bir kişinin, belleğini devreye sokması hali… Sanatçı, kendi sergisi üzerine konuşurken, neo-liberal sistemin tüketim ekonomisinden konu açıyor ve bu dönemin yarattığı popülerleşmeyi gündeme alıyor. Diyor ki: “Çalışmalarım, dünyada yeni liberal ekonomiyle birlikte yaygınlaşan popüler kültürün, tüketim kültürünün gündelik yaşamı etkilemeye başladığı yıllardan izler taşıyor.” Kadir Akyol, yeni bir sistemin işleyiş mantığını sezdiğinde, doğallıkla alışılmışın dışında bir yaşam akışını fark ediyor. Refleksler zayıflıyor, deneyimler ile o reflekslerin örtüşmesi zorlaşıyor; daha önceden edinilmiş davranış biçimleri, bu ansızın ortaya çıkmış olan koşulları kolayca anlamlandıramıyor, kavrayamıyor ve denetleyemiyor çünkü.
Akılda tutulmuş görüntüler var. Sinema karakterleri, etki uyandıran yüzler ya da birtakım sahneler… Sonra televizyon ile ilk tanışma günleri… İmajlar, belleğin en geniş yerine yerleşiyor. Bunların bir tarihi, bir belleği, zihinde bir çözümlemesi bulunuyor. Kişi kendi tarihinin anlamını oluşturduğu kanısında… Ve ansızın o tüketim ekonomisinin ürünleri çıkıp geliyor, nesneler işlevlerini değiştiriyor, kişi ile işlev bağını çok farklı yöntemlerle kuran nesneler bunlar. Nesne-kişi-işlev bağı değiştikçe, yaşam da değişiyor; bellek çalışıyorsa da “şimdiki zaman” ile bir uyuşmazlık seziliyor. Kişinin uzağında kalmış, başka bir dünya var sahnede: Neredeyse ani bir sarsıntı… Bir kaza gibi sanki…
Şimdi bu “kaza anı”nı deneyimlemekteyiz; belki bir trafik kazası bu: Diyelim ki çarpışmanın “ilk an”ındayız, kaporta giderek eziliyor ve tehlike yaklaşıyor; sac levhalar arasında ezilmek üzereyiz, sarsıntı geçiriyoruz. Acaba “şimdiki zaman”ın bağımsız ve el değmemiş durumu içine mi daldık? Ve her şey hemen olup bitecek mi?
Evet, gerçekte “bir an”ı deneyimlemekteyiz, ama çok tuhaf; o “bir an” bitmek bilmiyor, uzadıkça uzuyor, bir “ağır çekim” gibi… O sahnenin görüntüsü, başka görüntüleri çağırıyor, onlarla birleşiyor ve başka görüntülere yol açıyor. Çünkü “o an”ın deneyimi sırasında, gene aynı soruyu sormadan edemedik: “Az önce ne olmuştu?” Bunun yanıtları, “kaza anı”nda belleğimizden akıp geliyor ve “o an” ile ilişki kurabilecek yüzlerce veri, “şimdiki zaman”ın içine yığılıyor, belleğin rolüyle, eşzamanlı bir “bilinçli deneyim” oluveriyor. O kazanın çıplak görüntüsü, izlediğimiz o çıplak sahne, bağımsız ve el değmemiş görüntüler sunmuyor artık… Beynimiz hem “o an”ı değerlendiriyor, hem de onu bir anı yoğunluğu ile birleştiriyor. Beynimiz normal koşullarda böyle bir anı yoğunluğuna alışık değil, onun için “o an” çok uzun sürüyor.
Eagleman’ın şu can alıcı tümcesini tekrarlayalım: “Bellek, zaten bunun için vardır: Önemli olayların kaydını tutarak, benzeri bir duruma düştüğünüzde hayatta kalmanız için beyne fazladan bilgi sağlar.” Burada bir ayrıntıya dikkat çekelim: Bellek, tam “şimdi” yaşadığımız bir olayda, her tür veriyi getirip oraya boşaltmıyor; yalnızca “o an” ile ilgili durumları bulup çıkartıyor ve onunla birleştiriyor. Belleğin anlamlı bir seçimi var yani burada. O seçimin nasıl yapıldığını biz düşünerek bulamıyoruz, o işi belleğin inisiyatifine terk etmekten başka yapabilecek bir şeyimiz yok.
Kadir Akyol’un yapıtlarına bir kez daha göz atıyoruz; onlarda gördüğümüz, belleğin “o an”a getirip yığdığı şeylerdir: “Şimdi”nin popüler figürleri, eskinin imajları ile iç içedir. Renkler, her bir sahnede özgürce dağılmış, eşyaların üstlerine sıçramıştır. Sanatçı bunu şöyle açıklamakta: “Öğrencilik yıllarımdan bu yana pornografik imgeyi, yani görünür gerçekliğin çırılçıplak temsili olma iddiasındaki her görüntüyü, portreyi, eşyayı ve olguyu saf boya alanlarıyla sorguladım ve biçimsel anlamda travmatik bir ilişkiye sürükledim.” Pekiyi yapıtlardaki bu ilişkiler hangi mantığın mutlak koşulları halinde düzenlenmişlerdir? Bunu bilemeyeceğiz, hatta o yanıtı büyük olasılıkla sanatçı da tam olarak bilmemekte. Daha açık bir söyleyişle: Neo-liberal sistemin önümüze bıraktığı o tüketim nesneleri yaşamımızı değiştirdiğinde, o değişimin net bir tanımını, yeni durum ile eski durum arasındaki sınırın ne olduğunu düşünebiliyoruz, ama bunun temsili bir görüntüsünün nasıl sunulacağını bilemiyoruz. Yine de o görüntünün peşinden gidiyoruz ve onu yakalamaya çalışıyoruz.
Büyük olasılıkla, yapabileceğimiz tek şey şu: Bir “değişim anı” saptamak, ona rastgele bir sınır çizmek ve o duruma da bir önem atfetmek… Ve o “önemli durum”un sarsıntısını hissetmeye çalışmak… Bir “kaza anı”nın sarsıntısı gibi bir şey olmalı bu… İşte o zaman yapmamız gereken tek şey kalıyor: Sarsıntı sırasında, belleğin seçip “o an”a taşıdığı tüm ilişkili verileri beklemek; anılar yoğunluğunda boğulmak bir anlamda… İç içe geçmiş zamanların tümünü “şimdiki zaman”da birleştirmek ve eşzamanlı bir “şimdi”yi kişiselleştirerek onun resmini yapmaya koyulmak… Aynı, Kadir Akyol’un yaptığı gibi.