Asanatlar "şiirden sinemaya…" 
“Türkçe Dünyanın Her Yerinde”
Necmettin Turinay’dan
Türkçenin Kültür Tarihi
Semineri
Yunus Emre Enstitüsü’nün düzenlediği Türk Edebiyatı Yaz Okulu-2019 kapsamında Necmettin Turinay’dan Türkçenin Kültür Tarihi semineri gerçekleştirildi.
Seminer, Sultanahmet'teki Türk Edebiyatı Vakfı'nın Mehmet Akif Ersoy Toplantı Salonu'nda düzenlendi. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi ve yazar Dr. Necmettin Turinay burada yabancı katılımcılarla bir araya geldi. Necmettin Turinay, Türkçe'nin geniş bir coğrafyadan kelime alıp kelime veren bir dil olduğunu belirtti: "Türkçe'nin bugünkü söz varlığı 600 bin kelimeyi buluyor. Bu 600 binlik söz varlığına sahip 3 dil var. İngilizce, Arapça ve Türkçe." dedi.
Turinay, Balkanlar'dan Avrupa içlerine, Kafkaslar’dan Orta Doğu'ya kadar geniş bir coğrafyada Türkiye'ye ve İstanbul'a yönelik yoğun bir ilgi olduğunu söyledi.
"İstanbul tarihten beri çekim alanı olmuştur" Turinay, "İstanbul tarihten beri bütün milletler, dinler ve ırklar için bir çekim alanı olmuştur." dedi. Turinay, Evliya Çelebi'nin Seyahatname’sinde Osmanlı döneminde beraber yaşayan milletlerin hepsiyle ilgili geniş detaylı hatıralar, tarihi gözlem ve dokümanlar bulunduğunu belirtti.
Turinay, Osmanlı döneminde 17. yüzyılda, Polonyalı bir şehzadeyken esir düşen Ali Ufki'nin İstanbul'da yaşadığını anımsattı: "Ali Ufki kabiliyetli, yabancı dil bilen biri ve İstanbul'da gördüğü eğitimlerin sonucunca Müslüman olmuş. Çok büyük bir Osmanlı müzik bestekârı, sarayda musiki dersleri de veriyor. Hatta Osmanlı'da hariciyede dışişleri bakanının yardımcılığına kadar yükselmiş. Ali Ufki de yüzyıllar boyunca pek çok insan gibi İstanbul'u ve Türkçe'yi çok sevmiş." dedi. Necmettin Turinay, Polonya'ya dönmesini veya başka bir yerde yaşamasını tavsiye edenlere Ali Ufki'nin: "Ben öyle bir şehirde yaşıyorum ki orası dünyanın merkezidir. Bütün dünya milletleri ırmakların okyanuslara aktığı gibi İstanbul'a akarlar, İstanbul'da yaşamak isterler. Havasını teneffüs etmek Türklerin kültür, sanat ve müziğini öğrenmek için çalışırlar. Yeryüzünde bir insanın yaşamayı arzu edebileceği bir cennette yaşıyorum." şeklinde cevap verdiğini aktardı.
"Türkçe her milletin tarihini barındıran bir arşiv"
Turinay, Türkçe'nin kendi coğrafyasında tahminlerin ötesinde derinlikli, her halkın, her milletin tarihini barındıran bir arşiv bir edebiyat olduğunu vurguladı:
"Mesela Ermenilerin bütün arşivi burada, Balkanlar'da Boşnakların ve Sırpların kaynakları, arşivleri burada. Şam, Halep, Mekke, Medine, Tebriz ve Bakü arşivleri burada. Bunun içindir ki bu geniş coğrafyalardaki ülkelerin her biri kendi ülkelerinde Türkoloji bölümleri açmak mecburiyetinde kalıyorlar. Sadece bugünün Türkçesini öğrenmek amaçlı değil, kendi ulusal tarihlerini inşa edebilmek için de Türkçe onların en büyük kaynağı durumunda."
Turinay, Türkçe'nin bir imparatorluk dili olduğunu bu nedenle pek çok milletin de üst dili konumunda bulunduğunu belirtti: "Batı ülkelerinde Latince neyse Türk ve İslam dünyasında da Türkçe'nin böyle bir rolü vardır." dedi.
Turinay, Türkçe'nin bir kültür ve uygarlık dili olduğunu vurguladı. "Türk Edebiyatı Yaz Okulu" katılımcılarına hitaben "Türkçe sizin ülkelerinizle Türkiye arasında bir barış köprüsü." dedi.
Turinay, "Türkçe bu geniş coğrafyalardaki halkların dillerine o kadar çok kelime vermiş ki tahmin edemezsiniz. Aynı zamanda Türkçe o ülkelerin sanatkârlarının, felsefecilerinin, şairlerinin, kullana kullana sevimli ve tesirli hale getirdiği o ülkelerin dillerinden kelime almakta hiçbir komplekse kapılmamıştır. Türkçe'nin bugünkü söz varlığı 600 bin kelimeyi buluyor. Bu 600 binlik söz varlığına sahip 3 dil var. İngilizce, Arapça ve Türkçe." dedi
Türk Edebiyatı Yaz Okulu-2019
YEE’nin düzenlediği etkinliğin amacı: Türkoloji ve tercümanlık alanlarında çoğunluğu lisansüstü eğitim alan yabancı katılımcılara Türkçeyi ve Türk edebiyatını anlatmak.
Etkinlik, Türk edebiyatının seçkin yazarları, şairleri ve akademisyenlerini seminer, ders ve atölyeler aracılığıyla uluslararası öğrencilerle buluşturuyor.
Türk Edebiyatı Yaz Okulu kapsamında katılımcılar Klasik ve Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının örneklerini görüyor. Türk edebiyatının seçkin yazarları ve şairleriyle bir araya gelerek farklı edebi türleri ve eserleri tanıma imkânı buluyor.
