“Ciocârlia”, Toygar Kuşlarının Şarkısı ve Dansı

TEODORA DONİ yazdı

“Ciocârlia”, Toygar Kuşlarının Şarkısı ve Dansı

Gheorghe Zamfir'in adını herkes bilmese de Asanatlar'ı takip edenlerin mutlaka bildiklerini sanıyorum. Zamfir, Romanyalı bir Pan Flüt sanatçısı. Romanya'da Pan Flüt'e "Nai" deniyor. Çocukluğumdan itibaren dinlemeye başladım Zamfir'i ve hala da dinliyorum. Pek çok eseri kendi tarzıyla ve kendi enstrümanıyla seslendirdi. Gheorghe Zamfir denince aklıma hep "Ciocârlia" (1. video) isimli eseri Nai ile seslendirmesi gelir. 

(1.video)  

Doğrusu çocukken bu eserin halk müziği olduğunu ve kendisinin derlediğini hep düşünmüştüm. Son zamanlarda gördüm ki çoğu insan da benim gibi düşünüyor, bu sadece Türkiye ve Romanya ile sınırlı değil, bütün dünya için geçerli gibi görünüyor.

Ciocârlia'nın Türkçe okunuşu Çiokırlia ve tarla kuşu demek, bazı insanlar ki daha çok eskiler diyebileceğimiz insanlar bu kuşa Toygar Kuşu da diyor. Muhteşem bir sesi var bu kuşların ve deniliyor ki uçarken şarkı söyleyebilen tek kuş bu Tarla Kuşu.  Eskiden şehirlerde pek görünmezlerdi ama artık görünüyorlar, kendim defalarca gördüm oturup onları şarkı söylerken de dinledim.

Bu Ciocarlie isimli eser aynı zamanda besteci, piyanist, kemancı ve orkestra şefi George Enescu'nun "Romanya Rapsodisi" eserinden de bir parça (2.video).

(2.video)   

İsimden de anlaşıldığı gibi folklor motifleriyle bezenmiş kısa senfonilerden oluşan bir eser. George Enescu bu eserini ve bu eserin de bir parçası olan ayrıca bestelenen Ciocârlie isimli eserini, 1901-1902 yıllarında besteledi ve o muhteşem sesleri deyim yerindeyse kemanı ağlatarak çalıyordu (3.video).

(3.video)  

George Enescu oldukça ilginç bir hayat hikâyesine sahip. Dört yaşında keman çalmaya başladı ve beş yaşında ilk konçertosunu verdi. George Enescu'nun mezarı ne yazık ki Paris'te çünkü Romanya'da komünizm rejiminin başlamasıyla ülkeyi terk etti eşiyle birlikte. George Enescu'nun hayat hikâyesi, aşkı, evliliği konumuz dışında olduğu için şimdi burada daha fazla ayrıntıya girmiyorum, başka bir yazının konusu bu.

“Ciocârlia” aynı zamanda bir dans… Tarla kuşlarının, toygar’ların hareketlerini “Ciocârlia” şarkısı eşliğinde taklit ederek yapılan bir dans, Kimilerine göre de Asya kökenli olduğu iddia edilen bu dans, Rus dansçı, koreograf ve bale öğretmeni İgor Moiseyev tarafından 1953 yılında sahnelendi (4.video).

(4.video) 

Belki ilginizi çeker diye yazmadım, yazmak istediğim için yazdım. Kendim için. Zaten zihnimi bir şey kurcalamaya başladı mı yazana kadar peşimi bırakmıyor, alakasız zamanlarda aklıma düşüyor. Evet, düşüyor. En çok da tarla kuşları toygar’ların uçarken bile şarkı söyleyişleri düşüyor aklıma… Dans eder gibi uçarken şarkı söylemeye tutkun o toygar kuşlarının…