Asanatlar "şiirden sinemaya…" 
17 Aralık 2015 Perşembe günü Saat:18.30’da
açılışı yapılacak olan
Ahmet Çoktan’ın Kat'ı Sergisi "Katman"
Ahmet Çoktan’ın Kat'ı Sergisi "Katman"
15 Ocak 2016 tarihine kadar
sanatsever ziyaretçilerin gezip görmesine açık olacak.
Serginin Küratörü Mehmet Lütfi Şen’in sergi katalogundaki yazısı:
MEHMET LÜTFİ ŞEN
Kadimden Çağdaşa
Sanat eserleri doğdukları zamanın ve mekanın ulaştığı medeniyet seviyesinin mihenk taşıdır. Hata bunun da ötesinde var oldukları zaman öncesindeki insanlığın ulaştığı sanat birikimine de ayna tutarlar. Çünkü sanatsal varoluş daha çok sanatçının kendi çağına şahit oluşuyla, mensubu olduğu medeniyetin geleneğindeki eserlerden aldığı ilhamdan doğar. Sanatçı, gelenekteki sanatları ve sanatçıları kavramak, onlarla sanatsal iletişim kurmak, onlarla hesaplaşmak durumundaki kişidir. Yine sanatçı kadim yapıya, kendi zamanından devşirdiği yeni yaratımlarla, çağdaş eserlerle karşılık vererek eklemlenebilir. Yeni yoksa, çağına ait yapı yoksa, ortaya konulanların sanat değil taklit eserler olduğunu anlarız.
İlginize sunduğumuz “Katman” projesi, üst paragrafta altını çizdiğim tarihin imbiğinden süzülüp çağımızda küllerinden yeniden doğan, dünyanın kadim sanatlarından kat’ıyı kendine tema edinen bir sanat etkinliği. Sanatçı dostum Ahmet Çoktan’ın Japonya’dan Almanya’ya, İngiltere’den Katar’a kısaca dünyanın doğusundan batısına kendi ve dünya geleneğiyle yüzleşen, temsil eden, katkılar üreten 10 yılı aşkın bir uluslararası çabaya, 10 yıl daha ekleyerek geldiği yer “Katman” projesi. Sergiyi izleyenlerin ilk kez örneklerini görecekleri gibi, Çoktan bu süreçte kat’ıyı başka sanat disiplinleriyle yeniden yoğurmakla kalmadı, esini bu sanattan olarak son çalışmalarında üç boyutlu çağdaş, daha önce şahidi olmadığımız eserlere de imza attı. İnanıyorum bu sergide ilk kez sanatseverlerle buluşturduğumuz bu üç boyutlu çalışmalar, yakın gelecekte çağdaş sanat fuarlarında ve bienallerde ülkemizi temsil eden, dünyanın zihnine medeniyetimizin geldiği yerden unutulmaz tatlar katan yüzakı bir yapıya dönüşecektir.
Ben Ahmet Çoktan Kat’ı Sergisi “Katman” projesiyle sizleri buluştururken, başta yok olmaya yüz tutmuş bu sanatı yüzyılımızda yeniden varoluşunun müsebbibi A. Süheyl Ünver’i saygıyla anıyor ve bu alanda teorisi ve tarihi üzerine eser kaleme alan, kat’ı üzerine dersler veren öğrenci yetiştiren ve eser veren bütün sanatçılarımıza şükranlarımı sunuyorum. Proje üzerinde uzun zamandır çalıştığımız ve son zamanlarda yoğun mesai yaptığımız dostum Ahmet Çoktan’a, yetkin kritik yazısı için dostum Hattat Süleyman Berk’e, kapak tasarımında kullanmamız için bize özel el yapım kağıt hazırlayan Sevgili Gültekin Vural’a, bütün bu sanat çalışmalarının imkanlarını sağlayan Zeytinburnu Belediye Başkanımız Sayın Murat Aydın’a ve künyede yazan ve yazmayan emeği geçen bütün dostlarıma gönülden teşekkür ediyorum. ____________________
AHMET ÇOKTAN; 1962 İstanbul doğumludur.1990’da Fuat Başar’dan ebru icazeti aldı. 1992’de kendi imkanlarıyla Türk Ebru Sanatı isimli kitabını yayımladı. 1996’dan itibaren 10 yıl boyunca yurt dışında kaldı, buralarda ebru dersleri ve muhtelif sanat seminerleri verdi, gösteri ve sergiler düzenledi. 3 senesi Japonya, 2 senesi Almanya olmak üzere Avustralya, İngiltere, Malta, İtalya, Kanada, Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Malezya, Cezayir, Singapur, Hollanda, Avusturya, Tayvan gibi yaklaşık 19 ülkede Geleneksel Türk-İslam Sanatları ile ilgili tanıtım ve kurslar düzenledi. 2009’da Katar’da “Ebru Dalında” ve 2010’da da Tezhip Dalında kardeşi Ekrem Çoktan ile birlikte “Guinness Dünya Rekorları”na ismini yazdırarak tescil aldı. Günümüze dek yurt dışında 100 civarında etkinlik düzenledi. 2000 yılında Hannover’da düzenlen Expo 2000’de Türk standında 5 ay süresince sanatçı olarak çeşitli gösteri ve tanıtımlar yaptı. 2008 yılında İspanya’nın Zarogaza şehrinde yapılan Expo 2008 Fuarı’nda Katar Devleti adına ebru sanatının tanıtımını yaptı. Almanya Gutenberg Müzesi’nde, Japonya Kashiwazaki Türk Kültür Kasabası’nda, Japonya’da Takshimaya Mağazalar Zinciri’nde (Nihonbaşi, Shincuku, Takasaki) uzun süreli sanat çalışmaları yaptı. 33 hattatın 33 Elhamdülillah çalışmasını 8100 saatte kat’ı olarak tamamladı. 40 “İsmi Nebi” çalışmasını deri üzerine kat’ı olarak çalıştı. Ramazan ayında “33 Elhamdülillah” sergisi Kuveyt’te sergilendi. 31 ülkede daha sergilenecektir. Geleneksel Türk Süsleme Sanatlarından Ebru, Katı, Tezhib alanlarında yeni ve özgün eserler veren sanatçı, halen çalışmalarını İstanbul’daki atölyesinde sürdürmektedir. ____________________
Doç. Dr. Süleyman Berk’in değerlendirme yazısı:
DOÇ. DR. SÜLEYMAN BERK
Yalova Üniversitesi Öğretim Üyesi
Kat’ı Sanatı Ve Ahmet Çoktan
Kıymetli sanatkâr Ahmet Çoktan’la dostluğum uzun yıllara dayanmaktadır. Onu ilk defa doksanlı yılların başında çıkardığı “Ebrû” sanatıyla ilgili yayımladığı kitapla tanıdım. Geleneksel sanatlarla ilgili yayının pek az olduğu bu dönemde neşrettiği bu kitapla adından söz ettirmişti. Uzun yıllar Ebrû sanatıyla ilgilendi, muhteşem eserler çıkardı. Yurtiçi ve yurtdışında Ebrû sanatı tanıtım amaçlı sergilere ve programlara katıldı. Uzun süre Japonya’da bulunarak Ebrû sanatını burada tanıttı, bu arada kendisini geliştirdi. Değişik teknikler deneyerek farklı ebrular elde etti. Battal ebrûdan İspanyol ebrusuna, Akkâse ebruya kadar başarılı ebrular üretti. 1992- 1994 arası gravürlü ebrular üzerine 1996-2000 yılları arası ise İstanbul ve mimari eserlerini akkâse olarak ebru üzerine çalıştı. Kısacası ebru ile birleşebilecek her türlü deneme Ahmet Çoktan tarafından gerçekleştirildi. Şüphesiz bütün bu çabalar, kendisinden sonra gelen sanatçılara da yol göstermekte ve onların önünü açmakta idi.
Sanatta devamlı arayış ve yenilik içerisinde olması kendisine de yeni yollar açtı. Ebrû sanatı ile Kat’ı sanatını birleştirerek ortaya koyduğu örnekler, kendisinin sanatta nasıl bir vadiye açılacağını haber veriyordu aslında… Ahmet Çoktan 1962 İstanbul doğumludur. 1990’da Fuat Başar’dan ebru icazetnâmesi aldı. 1996 yılından itibaren on yıl yurtdışında kalarak ebru dersleri ve seminerleri verdi. Üç yıl Japonya ve iki yıl Almanya’da kalarak Ebrû dersleri verdi, sergiler düzenledi. Avustralya, İngiltere, Malta, İtalya, Kanada, Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Malezya, Cezayir, Singapur, Hollanda, Avusturya ve Tayvan’a giderek Ebrû sanatını tanıttı, sergiler açtı.
Otuz üç hattatın 33 “ElHamdülillah” çalışmasını 8100 saatte Kat’ı olarak tamamladı. Kırk “İsm-i Nebi” çalışmasını deri üzerine Kat’ı olarak çalıştı. Ramazan ayında 33 “Elhamdülillah” sergisi Kuveyt e sergilendi. Ahmet Çoktan şu anda yine değişik hattatların çalışması olan “Subhanallah” yazısını Kat’ı olarak hazırlamaktadır. Bu arada birçok ödülün sahibi olan Ahmet Çoktan, kendisi gibi sanatkâr olan kardeşi Ekrem Çoktan’la birlikte Guinnes Dünya Rekorlarına ismini yazdırarak tescil aldı. Şimdiye kadar yurt dışında yüz civarında etkinlik düzenledi.
Ahmet Çoktan uzun süreden beri Ebrû sanatı yanında Kat’ı sanatıyla da ilgileniyor ve bu sahada da mükemmel işler ortaya çıkarıyor. İki yıl kadar evvel Dolmabahçe Sarayı Sergi Salonu’nda açtığı Kat’ı sergisiyle maharetlerini sanatseverlerin beğenisine sundu ve tam not aldı. Otuz üç hattatın, değişik hat çeşitleriyle yazdığı “ElHamdulillah” ibaresini etraflarındaki bezemeleriyle birlikte Kat’ı sanatıyla birleştirmiş ve şâheserler ortaya çıkmıştı. Şüphesiz bir Kat’ı levhasında yazıların kalitesinden başka desenin kalitesi ve yazı ile uyum halinde olması önemli faktördür. Ama asıl iş bundan sonra başlamakta bu yazı ve desenleri ana kütle ile bağlantılı ve düzgün kesmek yani kat’ etmek işin en zor kısmıdır. Bu kısım daha çok dikkat, mahâret ve emek istemektedir. Ülkemizde çok az insanın ilgilendiği bu sanatın kaynağı olarak Uzak Doğu gösterilir. Özellikle Çinliler bu sanatta çok başarılı örnekler vermişlerdir. Çin’de kültürel önemi olan hayvanlar ve çeşitli desenler ustalıkla ve üç boyutlu olarak kat’ edilmiştir.
Timurlu döneminde Hüseyin Baykara Dîvânı Kat’ı olarak hazırlanmış son derece önemli bir örnektir. Osmanlı’da en erken örnekler XV ve XVI. asırlarda görülmektedir. Fatih, II. Bâyezid, Yavuz Selim ve Kânûni dönemlerinde desten bu Kat’ı sanatıyla seçkin örnekler verilmiştir.
Osmanlı’da, harflerin kesilerek alınması ve başka bir kâğıda yapıştırılması suretiyle eserler meydana getirilmiştir. Üç boyutlu resimler de üretilen eserlerdendir. Böyle eser meydana getiren sanatkârların en bilinenleri Abdullah Kaat'ı, Efşancı Mehmed, Bursalı Fahri, Nakşi Mahmut, El Gaznevi, Derviş Hasan Eyyubi, Halazade Mehmed, Cambazzade Osman ve Bursalı Fahri Efendi’dir.
Bizde bir ara kaybolan bu sanat, A. Süheyl Ünver tarafından canlandırılmıştır. Kızı Gülbün Mesara konu ile alakalı bir kitap neşretmiştir. “Türk Sanatında İnce Kâğıt Oymacılığı (Kat’ı)” isimli kitap bu sanatla ilgili kıymetli bilgileri ihtiva etmektedir.
Bugün artık çeşitli kurslarda da öğretilen ve canlandırılan bu sanatın öncü isimlerinden biri de şüphesiz Ahmet Çoktan’dır. Onun kâğıttan başka deri ile yaptığı çalışmalar Kat’ı sanatına yeni bir boyut getirmiştir. Sanat ve emeğin güzel bir bileşimi olan bu eserlerle Ahmet Çoktan yurtiçinde ve yurtdışında uzun süre isminden söz ettirecektir.
Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi’nde düzenlenen bu sergide bulunan eserler, Ahmet Çoktan eliyle desen, resim ve yazının, kâğıt ve deriye başarıyla uygulandığı Kat’ı sanatının önemli örneklerdir.
Başarılarının devamı temennisiyle…
